Dagelijks leven en cultuur
"Bestaat er een verschil tussen een joodse en een niet-joodse zee?"

Foto: Andrea Löw
Zo antwoordde de Groningse schilder Jozef Israels, die men de "Rembrandt van de 19de eeuw" noemde, op de vraag, wat joodse kunst zou zijn. Dit toont dat de vraag, wat bijzonder aan de joodse kunst en cultuur is en of een werkelijk joodse kunst wel bestaat, niet gemakkelijk te beantwoorden is. Deze vraag werd ook door de joodse kunstenaars zelf vaak zeer verschillend beantwoord. In hun werken zien we soms onderwerpen die nauw met het jodendom verbonden zijn, bijvoorbeeld religieuze thema’s, maar sommige werken kenmerken zich toch meer door hun verbondenheid met de cultuur van het betreffende land.
In de regio’s Groningen en Westfalen namen joden in hoge mate aan het culturele leven deel; in dit verband zagen zich sommige kunstenaars als joodse kunstenaars, andere als Nederlandse of Duitse, die tevens jood waren. Hun werken zijn in hoge mate deel van de Duitse of Nederlandse cultuur. Zo schreef de schrijfster Jenny Aloni uit Paderborn haar gedichten steeds in het Duits, ook toen zij reeds jarenlang in Israël leefde. Andere joodse kunstenaars en mensen die op cultureel gebied bezig waren, worden in onze "Verhalen" voorgesteld, zoals de zangeres Julia Culp, die de "Hollandse nachtegaal" genoemd werd en die het tot een optreden in het Witte Huis bracht, en zeker Jozef Israels, van wie ook nu nog een schilderij in de kamer van de premier in de Knesset, het Israëlische Parlement, hangt.
Cultureel leven
In de regio’s Groningen en Westfalen namen joden in hoge mate aan het culturele leven deel; in dit verband zagen zich sommige kunstenaars als joodse kunstenaars, andere als Nederlandse of Duitse, die tevens jood waren. Hun werken zijn in hoge mate deel van de Duitse of Nederlandse cultuur. Zo schreef de schrijfster Jenny Aloni uit Paderborn haar gedichten steeds in het Duits, ook toen zij reeds jarenlang in Israël leefde. Andere joodse kunstenaars en mensen die op cultureel gebied bezig waren, worden in onze "Verhalen" voorgesteld, zoals de zangeres Julia Culp, die de "Hollandse nachtegaal" genoemd werd en die het tot een optreden in het Witte Huis bracht, en zeker Jozef Israels, van wie ook nu nog een schilderij in de kamer van de premier in de Knesset, het Israëlische Parlement, hangt.
In Lublin had zich een rijk en nadrukkelijk joods cultureel leven ontwikkeld. De stad behoorde voor de Tweede Wereldoorlog naast Warschau, Vilna, Lemberg en Krakau tot de grote joodse cultuurcentra in Polen. Hier vond men een jiddischtalige cultuur met literatuur en theater alsmede eigen jiddische kranten zoals het "Lubliner Tugblat". In tegenstelling tot de ontwikkeling in West-Europa schreven vele joodse auteurs hun werken juist niet in het Pools en de joodse en Poolse cultuurkringen bestonden in sterke mate naast elkaar.